Er is veel onduidelijkheid over verzadigd vet: wat ‘mag’ nou wel en wat kun je nou beter niet eten?
Onlangs hoorde ik van iemand dat hij van de diëtiste te horen had gekregen dat het beter was om de kokosolie maar gelijk in de prullenbak te gooien, omdat dit funest zou zijn voor een juiste cholesterolbalans….iets waar ik het hartgrondig mee ONEENS ben. Kokosolie hoort dan wel bij de groep ‘verzadigde vetten’, maar onderzoek laat zien dat je niet alle verzadigde vetten over één kam mag scheren. Om maar eens wat te noemen: verzadigde vetten uit kokosolie zijn niet hetzelfde als die uit vet rood vlees (de gemiddelde hamburger bijvoorbeeld), de verzadigde vetten uit kokosolie zijn juist gezonder voor je!
Verzadigde vetzuren kunnen onderling sterk verschillen in het effect op de gezondheid. De manier waarop het vet moleculair is opgebouwd, speelt hierbij een belangrijke rol. Even wat scheikunde: vetten (triglyceriden) bestaan uit een molecuul glycerol en 3 moleculen vetzuren. Deze vetzuren kun je indelen in drie soorten: korte, middellange en lange keten vetzuren.
Waar ontstaat nou de verwarring?
Belangrijk om te weten is, dat ons lichaam niet alle vetzuren op dezelfde manier verwerkt. Korte en middellange keten vetzuren volgen een gemakkelijke weg: ze worden al in het bovenste deel van de darm opgenomen. Van daaruit worden deze bouwstoffen via de poortader naar de lever getransporteerd. Deze vetzuren worden in eerste instantie gebruikt als energie en krijgen nauwelijks de kans om als vet te worden opgeslagen, een prettige gedachte als je wat gewicht wilt kwijtraken! En heel belangrijk: ze hebben geen verhogend effect op de cholesterolwaarden in ons bloed.
En hoe zit het dan met kokosolie?
Kokosolie bevat het middellange keten verzadigde vet laurinezuur. Laurinezuur uit extra virgine kokosolie verhoogt het goede HDL cholesterol, verlaagt het lichaamsgewicht (BMI) en vermindert de tailleomtrek bij ouderen met slagaderverkalking! In een recente studie (Nutricion Hospitalaria, 32(n05), onderzoek van de Universiteit van Rio de Janeiro, Brazilië – Cardoso, Moreira, De Oliveira, Raggio Luiz, & Rosa) werd geen relatie gevonden tussen een hoge inname van dit verzadigde vet en een vergroot risico op hart- en vaatziekte. Er werd juist het tegendeel geconcludeerd: naast aanpassing van de leefstijl, hebben hartpatiënten ook baat bij de inname van extra kokosolie!
Kokosolie is buitengewoon rijk aan korte en middellange ketens van vetzuren en heeft een gezond effect op het lichaam. Dit in tegenstelling tot sommige lange keten vetzuren (echt niet allemaal dus, maar daar schrijf ik een andere keer nog wel een stuk over), die gemakkelijk zorgen voor een verhoging van het slechte LDL-cholesterol. Ook kunnen deze vetten de totaal/HDL-cholesterol ratio verhogen. Meer lezen?
Om te onthouden
Het risico op hart- en vaatziekten wordt door veel meer factoren bepaald dan alleen het gebruik van vetten: veel stress, gebrek aan beweging, te weinig drinken van water en een dieet waarin te weinig verse groenten en fruit en een teveel aan geraffineerde koolhydraten (wit brood, witte rijst, crackers, pasta, frisdrank, koek, snoep) zijn opgenomen, vormt een grotere risicofactor voor de hoogte van je LDL (het ‘slechte’ cholesterol) en diabetes type 2, dan een dieet met hier en daar wat verzadigd vet. Maar dat gegeven is nou ook weer geen vrijbrief voor het onbeperkt eten van deze vetten! Alles met mate is nog niet zo’n slechte gedachte….
Verschillende soorten vetten waar je lichaam blij van wordt:
- Biologische of Grasboter
- Kokosolie
- Koude persing olijfolie
- Noten en zaden (natuurlijk wel ongebrand en ongezouten!)
- (Wilde) vette vis zoals zalm, makreel en haring
- Avocado
- Omega 3 vetzuren uit algen
- Eigeel (vooral het zachte eigeel)
- Levertraan